Bansuri
Rodzaj instrumentu: Aerofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Różne
Bansuri występuje pod wieloma nazwami, takimi jak Wenu, Bansi, czy Murali.
Jest to flet poprzeczny występujący w wielu odmianach i
charakterystyczny dla systemów muzycznych Indii. Jest to jeden z
najstarszych instrumentów muzycznych świata, wymieniany już w Wedach, i łączony tradycyjnie z bogiem tańca i muzyki - Kriszną.
Bheri (Dhol)
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Różne
Bheri (Dhol) jest najlepiej znanym i najbardziej
pierwotnym przedstawicielem dużych cylindrycznych bębnów w Indiach. I
choć można wskazać również lokalne odmiany, jak kharram w Assamie czy dhole u ludów Andhra Reddis, nazwa bher pełni zarówno w podaniach religijnych, jak i w użyciu praktycznym, rolę nadrzędną.
Chimpta
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Lok Sangit (Muzyka Ludowa)
Chimpta oryginalnie były szczypcami do ognia, ale
stały się instrumentem przez dodanie symetrycznie rozmieszczonych par
małych talerzy. Instrument używany jest w prowincji Penjabu na północy
Indii oraz w tradycji muzycznej Sikhów.
Danda
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Lok Sangit (Muzyka Ludowa)
Danda lub Kolu Są pałkami
uderzanymi rytmicznie o siebie, kolorowymi lub bezbarwnymi,
zwieńczonymi dzwonkami lub nie posiadającymi ich. Spotkać je można w
stanie Gujarat i w południowych częściach Indii.
Darbuka
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Kraje Arabskie
Gatunek muzyki: Różne
Darbukka to turecka nazwa instrumentu, najczęściej używana w
Polsce. Inną nazwą jest też Doumbek - składnia słów 'doum' i 'bek',
które tradycyjnie były używane do oznaczenia dwóch podstawowych brzmień
tego bębna.
Dholak
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Ludowa Indii Północnych
Dholak jest popularnym bębnem na terenie Północnych
Indii. Jest to
klasyczny mridang - bęben cylindryczny (barrel drum) - o membranach po
dwóch stronach. Prawa membrana jest po wewnętrznej stronie obciążona
aplikacją ze smoły, gliny i piasku (Dholak masala - gdzie masala oznacza mieszankę), co daje dźwiękowi basowe właściwości.
Dilruba
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Północno-Zachodnich Indii
Dilruba jest praktycznie identyczna z Esraj
Esraj. Oba instrumenty różnią się nie tyle budową czy techniką
gry, ale pochodzeniem i występowaniem. Dilruba jest instrumentem pośrednim pomiędzy
Sarangi a Sitar.
Djembe
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Afryka
Gatunek muzyki: Różne
Djembe [czytaj Dżembe], to bęben w krztałcie kielicha lub
klepsydry zrobiony z drewna, o membranie oryginalnie z koziej (a
niegdyś antylopiej) skóry. Aktualnie można spotkać też djemby ze skóry
sztucznej (np z naciągów perkusyjnych). Djembe wywodzi się z obszarów
zachodniej Afryki, choć obecnie jest prawdopodobnie najbardziej
rozpowszechnionym instrumentem etnicznym na świecie. Prawie każdy
zaczyna naukę właśnie od djembe.
Dunduny
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Afryka
Gatunek muzyki: Różne
Dunduny (Dundum, Doundoun, Djundjun)
Jest to zestaw dwóch lub trzech cylindrycznych bębnów, z dwóch stron
obciągniętych skórą. Ułożone są poziomo, a dźwięk wydobywa się poprzez
uderzanie w skórę drewnianą pałką. Na górze każdego z dundunów
umieszczony jest metalowy dzwonek, w który uderza się niewielkim
metalowym prętem. Największy dundun nosi nazwę dunumba, średni sangban,
a najmniejszy kenkeni. Melodie wygrywane na dundunach stanowią podstawę
rytmu. Każdy z bębnów powinien być obsługiwany przez jedna osobę.
Dutrang
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Plemienna
Tak Dutrang jest pomniejszoną i przenośną wersją Songkong, charakterystycznym dla wielu kultur instrumentem typu slit drum (bęben szczelinowy).
Ektar
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Lok Sangit (Muzyka Ludowa)
Ektar jest prostym, szarpanym instrumentem strunowym. Jego budowa
ogranicza się do tykwy dyni przebitej bambusem i napiętej między nimi pojedynczej, lub wprzypadku Dotar podwójnej, struny.
Esraj
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Bengalska
Esraj jest praktycznie identyczna z
Dilruba. Oba
instrumenty różnią się nie tyle budową czy techniką gry, ale
pochodzeniem i występowaniem. Esraj jest instrumentem pośrednim
pomiędzy Sarangi a Sitar.
Ghatam
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Karnatik Sangit (Południe)
Ghatam jest dzbanem o grubych, utwardzonych
ścianach, wykonanym ze specjalnej mieszanki gliny poddanej szczególnym
procesom wypalania, w celu uzyskania jak najlepszego brzmienia.
Ghungharu
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Różne
Ghungharu, a także ich południowoindyjskie odpowiedniki zwane gejje, są opaskami na nogi wykorzystywanymi przez tancerzy i tancerki na terenie całych Indii i prawdziwym symbolem tej profesji.
Gna
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Ludowa i Religijna
Gna jest najlepiej znanym przedstawicielem grupy
bębnów obręczowych o dwóch membranach. Choć znane są też inne przykłady
takich instrumentów, jak murichenda z Karelli, czy chadchadi z Orissy, gna jest najbardziej charakterystyczny i występuje na największym obszarze.
Hatheli
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Plemienna
Hatheli W języku Hindi oznacza
grzechotkę. Ta prymitywna i znana w takiej czy innej formie każdej
kulturze świata grupa instrumentów w Indiach nigdy nie wyszła poza
lokalne tradycje plemienne.
Jabara
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Afryka
Gatunek muzyki: Różne
Jabara (Djabara, Shekere) Grzechotka wykonana z wysuszonego owocu
tykwy, na którą nałożona jest siatka z przywiązanymi koralikami, bądz
nasionami. Technik gry na jabarze jest wiele, między innymi potrząsanie
całą jabarą, odpowiednie pociąganie samej siatki, uderzanie w jabarę.
Zazwyczaj wyznacza puls rytmu.
Jaltarang
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Współczesna
Jaltarang, dosłownie tłumaczony
jako „wodna fala”, to dość popularny w XX wieku idiofon, wykorzystywany
głównie w indyjskich orkiestrach.
Kanjira
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Karnatik Sangit (Południe)
Khanjeera jest bębnem obręczowym, i przez to podobnym do Daffu. Podobieństwo to jest jednak ograniczone, jako że wykorzystywana na Południu Indii khanjeera śmiało może nosić miano najbardziej oryginalnego bębna obręczowego świata.
Kartal
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Lok Sangit (Muzyka Ludowa)
Kartal to drewniane bloczki drewna z wprawionymi w nie
małymi talerzami - prosty instrument służący do nadawania rytmu, wykorzystywany
w Muzyce Lekkiej Indii.
Kastha tarang
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Współczesna
Kastha tarang Jest indyjskim
ksylofonem, a więc cymbałami,
wykorzystywanym niekiedy we współczesnych ensemblach i orkiestrach.
Jest to instrument prawdopodobnie zapożyczony, jako że nie znajdziemy w
Indiach jego plemiennych lub ludowych pierwowzorów.
Kirikittaka
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Plemienna
Kirikittaka Jest indyjską
odmianą bardzo prymitywnego, a tym samym spotykanego w każdej
praktycznie kulturze, instrumentu. Angielska jego nazwa to scraper,
a dźwięk przez niego generowany powstaje przez pocieranie i przesuwanie
patyczka po nierównościach wyciętych w bambusie lub tykwie.
Kora
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Afryka
Gatunek muzyki: Muzyka Ludowa i Plemienna
Jest to rodzaj harfy, bardzo popularny w Zachodniej Afryce,
szczególnie w Casamance(region Senegalu). Ma 21 strun, które są
osadzone na mostku z rowkami(jak w skrzypcach). Korpus zbudowany jest z
dużego zasuszonego owocu tykwy, na ktory nałożona jest krowia skóra,
tak, że zakrywa ona prawie całą tykwę. Po bokach znajdują się otwory
akustyczne, z których wydobywa się dźwięk. Dodatkowo, korpus
zaopatrzony jest w dwa kołki, służące za uchwyty. Gryf, do którego
umocowane są struny, wykonany jest z twardego drewna i zaopatrzony w
skórzane opaski, którymi stroi się struny. Jest to instrument dla
Griot'ów(w Zach. Afryce nauczyciel historii i kultury). Wirtuozem Kory
jest np. Mamadou Diabate
Krin
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Afryka
Gatunek muzyki: Muzyka Ludowa i Plemienna
Bęben wykonany ze specjalnie wydrążonego kawałka pnia twardego
drewna. Gra się na nim poprzez uderzanie drewnianymi pałkami. Jest
używany do komunikacji między wioskami, oraz grania świętych melodii
podczas różnych ceremonii.
Ludzkie Ciało
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Różne
Ludzkie Ciało jest pierwszym instrumentem ghana vadya
wykorzystywanym w tradycji Indii, w szczególności zaś wykonywane za
jego pomocą rytmiczne ruchy i czynności, takie jak klaskanie w dłonie,
uderzanie nimi o kolana, czy przytupywanie, akompaniujące często tańcu.
Manjira
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Ludowa i Religijna
B>Manjira Jest jedną z wielu nazw talerzy, a więc metalowych
dysków o wygiętych ku sobie krawędziach, które w Indiach występują
bardzo licznie w różnych kształtach i rozmiarach.
Misy Tybetańskie
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Religijna
Śpiewające misy tybetańskie zajmują istotne miejsce
w muzyce religijnej Tybetu, oraz sąsiednich państw leżących w
Himalajach. Podobnie jak kryształowe kieliszki z wodą misy wprowadzane
są w wibracje za pomocą okrężnego ruchu po ich krawędzi, wykonywanego
na przykład drewnianą pałką.
Muzyczna Kolumna
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: ---
Muzyczne posągi i kolumny dają
dowód architektonicznego i artystycznego geniuszu, będąc kamiennymi
bądź metalowymi tworami spełniającymi nie tylko stawiane im wymogi
estetyczne, ale i użytecznymi muzycznie.
Nadaswaram
Rodzaj instrumentu: Aerofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Południowych Indii
Nadaswaram to północnoindyjski odpowiednik
Shehnai. Jest to rodzaj oboju złożonego z
ustnika wchodzącego w bambusowy lub trzcinowy korpus zwieńczony rozszerzającą
się końcówką. Instrument jest wykorzystywany przy okazji obrzędów sakralnych,
nieodzowny zaś przy ślubach.
Noot
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Lok Sangit (Muzyka Ludowa)
Noot jest ludową odmianą bębna
glinianego, kojarzoną głównie z obszarem doliny kaszmiru. Instrument
wywodzi się bezpośrednio od glinianego dzbana, i taki też ma kształt.
Ottu
Rodzaj instrumentu: Aerofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Południowych Indii
Ottu jest spokrewniony z
Nadaswaram i Shehnai.
Jednak w przeciwieństwie do nich nie posiada skali melodycznej, a jego zadaniem jest
ciągłe utrzymywanie dźwięku o jednolitej wysokości - podstawy dźwiękowej, do której
pozostali muzycy mogą się odwoływać.
Pakhawaj
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka klasyczna
Pakhawaj to pierwowzór najważniejszych i najbardziej
charakterystycznych instrumentów perkusyjnych Indii - wykorzystywanego na Południu
Mridangamu i dominującej na Północy
Tabli. Warto z tego powodu zająć się pokrótce historią
wszystkich trzech instrumentów i zależności między nimi zachodzących.
Peti
Rodzaj instrumentu: Aerofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Wszystkie z wyjątkiem Karnatik
Peti to indyjska nazwa harmonium, sprowadzonego z Europy instrumentu
klawiszowego. Obszernym miechem pompujemy powietrze, przekierunkowując go do systemu trzcinowych rurek różnej długości.
Sarangi
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Religijna
Sarangi jest instrumentem smyczkowym o trzech lub czterech
strunach,
których brzmienie zmienia się przesuwając po nich paznokcie, jak i
jednej strunie o dźwięku stałym i dwóch zestawach strun towarzyszących
(które nie są nigdy poruszane, ale które
samoczynnie wibrują gdy zagrany zostanie odpowiadający im dźwięk.
Shehnai
Rodzaj instrumentu: Aerofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Północnych Indii
Shehnai jest spokrewniony z południowoindyjskim
Nadaswaram. Jest to rodzaj oboju złożonego z ustnika wchodzącego w bambusowy lub trzcinowy korpus zwieńczony mosiężnym kielichem.
Songkong
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Plemienna
Songkong to pierwotny instrument, od którego wywodzi się Tak dutrang. Oba należą do charakterystycznej dla wielu kultur grupy slit drum (bęben szczelinowy).
Surpeti
Rodzaj instrumentu: Aerofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Różne
Surpeti Jedynym celem tego instrumentu jest nadawanie dźwięku
podstawowego - ważnej składowej w muzyce Indii - z którego korzystają
pozostali muzycy, odwołując się do jego brzmienia i w oparciu o nie
realizować wybraną tonację.
Tabla
Rodzaj instrumentu: Membranofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Hindustani Sangit (Północ)
Tabla jest instrumentem złożonym z dwóch bębnów – Tabli i Daggi,
zwanych też ze względu na ręce którymi się na nich gra dayan (prawa) i
bayan (lewa).
Najczęściej spotykana nazwa to jednak kombinacja dwóch powyższych,
czyli Tabla-Bayan, albo w skrócie po prostu Tabla (tah-blah).
Tambura
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Różne
Tambura, podobnie jak Surpeti, za
jedyny cel stawia sobie nadawanie dźwięku podstawowego. Instrument budową przypomina
Sitar, nie posiada jednak progów.
Thali
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Ludowa i Religijna
Thali to tylko jedna z nazw
używanych w Indiach do określenia gongu. Okrągłe metalowe płyty
(najczęściej z brązu), zawieszone na sznurze przechodzącym przez dwa
nawiercone na brzegach gongu otwory, uderzane są pałkami.
Tokka
Rodzaj instrumentu: Idiofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Muzyka Plemienna
Tokka Pochodzi z Assanu i jest prymitywnym ghana vadya,
urzywanym zarówno do celów praktycznych, jak i muzycznych. Metrowy
odcinek wysuszonego pnia bambusa z jednej strony zostaje wzdłużnie
ponacinany, tak że fragmenty rozszczepionego pnia swobodnie się
poruszają uderzając o siebie.
Vina
Rodzaj instrumentu: Kordofony
Krąg kulturowy: Indie i orient
Gatunek muzyki: Karnatik Sangit (Południe)
Vina, zwana również Saraswati vina na cześć bogini Saraswati - opiekunki nauk i sztuk, jest typowym dla klasycznej muzyki Południowych
Indii (Karnatik Sangit) instrumentem.
I am the new girl
(Ruben, 20. 11. 2021 15:47)